Czas – prezent bezcenny

Ma ogromne znaczenie dla rozwoju dziecka. Jest skuteczną formą edukacji poznawczej, emocjonalnej, społecznej. Rozwija kreatywność, myślenie, uczy dzieci podejmować decyzje i rozwiązywać problemy. W trakcie zabawy dziecko uczy się regulować własne emocje. Są rodzice, którzy zgłaszają, że dziecko zamiast zabawy wybiera siedzenie przed telewizorem lub telefonem. Inni skarżą się na brak wolnego czasu. Warto dołożyć starań, aby pomimo obowiązków i nawyków, dziecko rozwijało się poprzez zabawę, zwłaszcza swobodną zabawę. W obecnym czasie swobodna zabawa pojawia się coraz rzadziej. Dzieci od wczesnego dzieciństwa mają zorganizowane zajęcia, treningi, napięte grafiki i coraz mniej czasu niezaplanowanego z góry.

W jej trakcie dziecko samo wybiera, jak chce się bawić, co robić, kiedy chce przestać i robić coś innego. Swobodna zabawa nie ma wyznaczonych przez dorosłego zewnętrznych celów, nie jest częścią żadnego programu. Istotą swobodnej zabawy je to, że dziecko podejmuje decyzje, przejmuje inicjatywę, staje się przewodnikiem i odkrywcą. Jak wielu ciekawych rzeczy moglibyśmy się dowiedzieć od naszych dzieci i o naszych dzieciach, gdybyśmy oddali im dowodzenie w zabawie.

Na początku może być trudno zmienić nawyki. Dzieci przyzwyczaiły się, że są odbiorcami i konsumentami informacji – oglądają, słuchają, czekają na instrukcje. Trzeba czasu i nowych doświadczeń, żeby odwrócić ten proces. Może warto wyłączyć telewizor (tzw. godzina bez telewizora, dzień bez telewizora, są rodziny, które nie korzystają z telewizji wcale). Zwłaszcza przy młodszych dzieciach kontrola „czasu ekranowego” należy w zupełności do dorosłych. Stwarzaj okazję do wspólnej zabawy, do wspólnego odpoczynku. Podejmij wyzwanie – 30 minut swobodnej zabawy z dzieckiem – bez dyrygowania, nakazywania, co ma zrobić. Przyglądaj się, zadawaj pytania, słuchaj. Ogranicz liczbę zabawek, nie kupuj kolejnych, a szczególnie tych, które bawią się za dziecko.

Dorośli mówią, tłumaczą, wydają polecenia, czasem krzyczą, rzadziej pytają.  Nawet kiedy pytają, często nie czekają na odpowiedź, sprawiając wrażenie, że jest ona mało ważna lub znana. Kiedy pytasz, poznajesz dziecko i otwierasz się na jego punkt widzenia. Kiedy pytasz, budujesz relację, pokazujesz zainteresowanie i dajesz sobie szansę na to, aby dowiedzieć się, co czuje i myśli. Kiedy radzisz, automatycznie stawiasz się wyżej, kiedy pytasz i słuchasz stajesz się towarzyszem w poszukiwaniu dobrych pomysłów i rozwiązań.